Apel o wzbogacenie archiwum OWiUB kliknij

      W 1945 r. po zakończeniu wojny organizowana była Politechnika Warszawska z tymczasową siedzibą w Lublinie. Zdecydowana postawa prof. Straszewicza sprawiła, że uczelnia pozostała w Warszawie i przystąpiono do jej odbudowy. Wybrany w sierpniu 1945 r. jednomyślnie na rektora, godności tej nie przyjął z powodu złego stanu zdrowia. Został jednak w roku akademickim 1945/46 dziekanem Wydziału Mechanicznego, a równocześnie kierował swą przedwojenną Katedrą Matematyki na Wydziale Inżynierii (od roku 1951 na Wydziale Budownictwa Lądowego). W roku 1946 zorganizował na Politechnice Sekcję Szkolnictwa Wyższego ZNP. Do władz Politechniki wrócił w latach 1948–51 jako prorektor. Był współzałożycielem powstałego w roku 1948 czasopisma dla nauczycieli „Matematyka” i członkiem jego komitetu redakcyjnego (do roku 1970).

     Prof. Stefan Straszewicz równocześnie wrócił też do działalności metodycznej. W latach 1946–49 był kolejno członkiem i przewodniczącym Komisji Programów Matematycznych w Ministerstwie Oświaty. W roku 1949 zainicjował Olimpiadę Matematyczną, popularyzującą odtąd matematykę wśród uczniów szkół średnich. Opracował szczegółowe założenia metodologiczne Olimpiady i przez dwadzieścia lat (do r. 1969) przewodniczył jej Komitetowi Głównemu. Z czasem opublikował Zadania z olimpiad matematycznych (Warszawa1956, wyd. 2, Warszawa 1960–61 I–II, przekład angielski jako Mathematical problems and puzzle from the Polish mathematical olympiads, Oxford 1965). Od początku lat pięćdziesiątych włączył się w prace nad reformą szkolną, zwłaszcza w sprawę wymiany programów i podręczników.

Tradycje Olimpiady Wiedzy i Umiejętności Budowlanych sięgają lat 70-tych ubiegłego wieku.                                                               

A. Przed powołaniem Olimpiady

     Idea uczniowskich zmagań olimpijskich budowlanych zrodziła się na Śląsku. Jej twórcą i pierwszym realizatorem był wizytator - metodyk Kuratorium Oświaty i Wychowania w Katowicach Stanisław Głuszak. Do zorganizowania zawodów skłaniały wyniki sprawdzianów testowych, które przeprowadzał w klasach maturalnych techników budowlanych, a ściślej rozbieżności między nimi a ocenami wystawianymi przez nauczycieli. Potrzeba zobiektywizowanej oceny poziomu wiedzy uczniów i pracy nauczycieli szła w parze z potrzebą podnoszenia prestiżu i zainteresowania zawodami budowlanymi. Te cele pozostały niezmienne do dziś.

      W roku szkolnym 1977/78 w województwie katowickim zorganizowano turniej nazwany I Wojewódzką Olimpiadą Technicznej Wiedzy Budowlanej. Startujący uczniowie rozwiązywali zadania pisemne z budownictwa ogólnego, materiałoznawstwa, konstrukcji budowlanych, z rysunku technicznego i ekonomiki budownictwa. Dla najlepszych organizowano zawody ustne. W przygotowaniu tematów i w pracach jury brali udział pracownicy Wydziału Budownictwa Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Tak organizowano turnieje wojewódzkie do roku szkolnego 1981/82, kiedy to po raz pierwszy przeprowadzono zawody ogólnopolskie.

     W roku szkolnym 1981/82 przemianowano organizowany od 1971 roku dla uczniów zasadniczych szkół budowlanych i junaków OHP ogólnopolski Młodzieżowy Turniej „Złota Kielnia” na Turniej Wiedzy i Umiejętności Budowlanych (XI edycja) i podzielono to współzawodnictwo na dwa piony, dopuszczając w pionie II do zawodów uczniów techników budowlanych i słuchaczy policealnych studiów budowlanych. Od roku szkolnego 1984/85 Turniej przyjął nazwę Turniej Wiedzy i Umiejętności Budowlanych „Złota Kielnia” (XIV edycja). Od początku TWiUB trójstopniowe eliminacje (szkolne, okręgowe, centralne) przeprowadzano w zawodzie technik budownictwa, a od roku szkolnego 1983/84 również w zawodzie technik urządzeń sanitarnych. Zestawy tematów turniejowych zawierały pytania testowe i szczegółowo-opisowe z wiedzy specjalistycznej oraz pytania z pogranicza wiedzy specjalistycznej i przedmiotów ścisłych. Maksymalnie można było uzyskać 50 pkt. Organizatorzy mogli poza konkursem przeprowadzać finały ustne. Patronat merytoryczny nad pionem II Turnieju sprawowała Politechnika Śląska w Gliwicach, a „trzon” Komitetu Głównego i jury stanowili jej pracownicy.

     Na podstawie zarządzenia Nr 43 Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki z dnia 31 grudnia 1984 r. (Dz. Urz. MNSzWiT Nr 9, poz. 42 z 1984 r.) pięciu laureatom każdej edycji Turnieju Wiedzy i Umiejętności Budowlanych nadawano uprawnienia do przyjęcia na  studia na kierunek budownictwo bez egzaminu wstępnego.

   Począwszy od roku szkolnego 1983/84 uczniowie zakwalifikowani do etapu centralnego Turnieju, na podstawie zaświadczenia wydanego przez Komitet Główny byli zwolnieni (równoznaczne z wystawieniem oceny bardzo dobrej) z egzaminu z przygotowania zawodowego. Uprawnienia takie zostały określone zarządzeniem Ministra Oświaty i Wychowania z dnia 21 marca 1984 r. zmieniającym zarządzenie w sprawie egzaminu z nauki zawodu, przygotowania zawodowego i nadawania tytułów kwalifikacyjnych w szkołach zawodowych (Dz. Urz. MOiW Nr 3, poz. 18 z 1984 r.).

   Patronat jednej wyższej uczelni nad współzawodnictwem uczniowskim gwarantował jego właściwy poziom merytoryczny, nie rozstrzygał jednak o wszystkim. Dla sprawnego przeprowadzenia trójstopniowych zawodów o zasięgu ogólnopolskim niezbędne było posiadanie odpowiednich struktur organizacyjnych w terenie (w okręgach). Takimi strukturami dysponował i udostępniał je Turniejowi Wiedzy i Umiejętności Budowlanych Związek Socjalistycznej Młodzieży Polskiej. Tam też od stycznia 1986 r. rozpoczęły się trwające blisko dwa lata zmagania o przekształcenie Turnieju w Olimpiadę.

   Idea powołania Olimpiady Wiedzy i Umiejętności Budowlanych jako olimpiady przedmiotowej spotkała się z akceptacją ówczesnych: Ministerstwa Oświaty i Wychowania, Ministerstwa Budownictwa, Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej oraz Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Zarząd Główny ZSMP wzorując się na doświadczeniach funkcjonującej od 1977 r. innej olimpiady zawodowej - Olimpiady Wiedzy i Umiejętności Rolniczych, przedstawił w styczniu 1986 r. Ministerstwu Oświaty i Wychowania wymagane dla powołania Olimpiady projekty dokumentów (bazując na pierwszych projektach datowanych jeszcze 15 sierpnia 1985 r.) i w kwietniu 1986 r. otrzymał odpowiedź z uwagami. W tak korzystnej atmosferze wystarczyło nanieść poprawki i ... być może 15 lat Turnieju zostałoby uwieńczone powołaniem Olimpiady. Niestety długo trwające fatalne zmiany personalne w centrali ZSMP zatrzymały ten proces.

   Do początków listopada 1986 r. nawet nie rozpoczęła się XVI edycja Turnieju i Ministerstwo Budownictwa, Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej rozważało już zmianę głównego organizatora. Praktycznie dopiero w listopadzie 1986 r. funkcję kierownika organizacyjnego Turnieju powierzono Andrzejowi Oniszczukowi - pasjonatowi olimpiad szkolnych (będąc uczniem odnosił sukcesy na szczeblu centralnym w olimpiadach przedmiotowych i już w czasie studiów współpracował z komitetem głównym jednej z olimpiad). Natomiast w związku z odejściem z Komitetu Głównego (wraz z zakończeniem jubileuszowej XV edycji Turnieju) długoletniego dziekana Wydziału Budownictwa Politechniki Śląskiej Stefana Cieśli, od grudnia 1986 r. na czele zespołu pracowników tej uczelni stanął przyszły prorektor Politechniki Śląskiej Wojciech Sitko, któremu powierzono funkcję wiceprzewodniczącego i sekretarza naukowego w Komitecie Głównym TWiUB.

   Równolegle z nadrabianiem zaległości turniejowych, wznowiono batalię o Olimpiadę. W listopadzie 1986 r. przedstawiono Ministrowi Oświaty i Wychowania poprawione projekty dokumentów (zarządzenie MOiW, regulamin OWiUB, preliminarz), jednak organ ten wycofał się (w grudniu 1986 r.) z wcześniejszych deklaracji stwierdzając, że w związku z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia  19 sierpnia 1985 r. w sprawie współdziałania międzyresortowego w zakresie kształcenia zawodowego (Dz. U. Nr 43, poz. 205 z 1985 r.) organem wiodącym dla tego typu przedsięwzięcia jest Ministerstwo Budownictwa, Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej i w konsekwencji ono powinno wydać zarządzenie w sprawie organizacji Olimpiady.

      I tak rozpoczęła się karuzela niekompetencji organów administracji rządowej. 

   Natomiast ofensywa organizatorów w sprawie powołania Olimpiady trwała. W styczniu 1987 r. przedłożono projekty niezbędnych dokumentów tym razem Ministerstwu Budownictwa, Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej. Odpowiedź nadeszła w marcu 1987 r. i z kolei ten resort uważał dokładnie odwrotnie, że właściwym do uregulowania problematyki jest Minister Oświaty i Wychowania. Organizatorzy natychmiast (marzec 1987 r.) ponownie zwrócili się do Ministra Oświaty i Wychowania powołując się na wszelkie możliwe podstawy związane z problematyką pracy z młodzieżą uzdolnioną. Skutkiem powyższej determinacji było przedstawienie do konsultacji przez MOiW w kwietniu 1987 r. projektu stosownego zarządzenia.

    Niezbędna do powołania Olimpiady podstawa prawna została wydana po upływie kolejnego pół roku - zarządzenie Ministra Oświaty i Wychowania z dnia 21 października 1987 r. w sprawie organizowania dla uczniów (słuchaczy) średnich szkół zawodowych olimpiad wiedzy i umiejętności zawodowych (Dz. Urz. MOiW Nr 10, poz. 65 z 1987 r.). Zarządzenie uwzględniało specyfikę olimpiad zawodowych, zaś w pozostałych kwestiach odsyłało do zarządzenia Ministra Oświaty i Wychowania z dnia 31 lipca 1980 r. w sprawie organizowania dla uczniów szkół ponadpodstawowych olimpiad przedmiotowych (Dz. Urz. MOiW Nr 10, poz. 70 z 1980 r.).

     B. Powołanie Olimpiady i pierwsza kadencja Komitetu Głównego (1988-1992).

      W dniu 23 października 1987 r. organizatorzy wystąpili do Ministerstwa Oświaty i Wychowania z wnioskiem o powołanie Olimpiady    Wiedzy i Umiejętności Budowlanych i tego samego dnia uzyskali upoważnienie do powołania Olimpiady odpowiednim aktem prawnym.  Zgodnie z wymogami zarządzenia MOiW opracowano WYTYCZNE  PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE określające szczegółową organizację    zawodów Olimpiady - był to pierwszy regulamin OWiUB z 1987 r. 

    W dniu 8 grudnia 1987 r. Prezydium Zarządu Głównego ZSMP wspólnie z Ministrem Gospodarki Przestrzennej i  Budownictwa podjęło uchwałę w sprawie powołania Olimpiady Wiedzy i Umiejętności Budowlanych. Uchwała wchodziła w życie  z dniem jej podjęcia, miała zastosowanie od roku szkolnego 1987/88 i zatwierdzała WYTYCZNE  PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE.

       Również zgodnie z wymogami zarządzenia MOiW wystąpiono o ogłoszenie powołania Olimpiady w Dzienniku Urzędowym Ministerstwa  Edukacji Narodowej. Zgodnie z powyższymi aktami członków Komitetu Głównego powoływał organizator w porozumieniu z Ministrem  Edukacji Narodowej na okres 5 lat.

Inauguracyjne posiedzenie Komitetu Głównego Olimpiady Wiedzy i Umiejętności Budowlanych odbyło się 12 stycznia 1988 r. w Ministerstwie Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa. Dokonano wręczenia aktów nominacyjnych, ukonstytuował się Komitet Główny i tego samego dnia Przewodniczący Zarządu Głównego ZSMP wystąpił do Ministra Edukacji Narodowej o zatwierdzenie składu powołanego Komitetu Głównego w kadencji 1988-1992. Honorowe przewodniczenie Olimpiadzie Wiedzy i Umiejętności Budowlanych przyjął Minister Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa Bogumił Ferensztajn, zaś Minister Edukacji Narodowej zaakceptował pierwszy w historii skład Komitetu Głównego OWiUB.

     Wiceprzewodniczącymi Komitetu Głównego zostali wybrani: prorektor Politechniki Śląskiej w Gliwicach Wojciech Sitko i przedstawiciel Ministerstwa Edukacji Narodowej Józef Wysocki. Funkcję kierownika organizacyjnego Olimpiady objął Andrzej Oniszczuk, a funkcję sekretarza naukowego Olimpiady - Rudolf Maciejończyk, adiunkt na Wydziale Budownictwa Politechniki Śląskiej.

     W Dzienniku Urzędowym MEN Nr 2, poz. 9 z 1988 r. został opublikowany komunikat Ministerstwa Edukacji Narodowej z dnia 13 stycznia 1988 r. w sprawie organizowania dla uczniów (słuchaczy) średnich szkół zawodowych Olimpiady Wiedzy i Umiejętności Budowlanych. W komunikacie podano też siedzibę Komitetu Głównego Olimpiady: 00-920 Warszawa, ul. Smolna 40, Wydział Szkolny ZG ZSMP.

     Pierwsze WYTYCZNE  PROGRAMOWO - ORGANIZACYJNE  określały cele i zakres tematyczny Olimpiady, jej organizację, kto może uczestniczyć w zawodach, uprawnienia uczestników, zasady i tryb przeprowadzania zawodów, zasady klasyfikacji szkół, województw i okręgów, sposób finansowania Olimpiady, podział na okręgi oraz wzory dokumentów na wszystkie etapy zawodów.

    Uczniowie startowali w Olimpiadzie indywidualnie, a zawody obejmowały eliminacje pisemne polegające na opracowaniu tematów wyłącznie na arkuszach papieru z wydrukowanymi na nich tekstami pytań i zadań o trojakiej randze punktowej: 1pkt., 2 pkt., 4 pkt. Olimpiada przeprowadzana była równolegle w dwóch blokach tematycznych (zawodach): technik budownictwa i technik urządzeń sanitarnych. Najlepsi po eliminacjach pisemnych brali udział w konkursie ustnym, po 3 uczestników z każdego bloku tematycznego, a jeżeli zawody rozgrywano tylko w jednym bloku - 5 uczestników. W konkursie ustnym każdy uczestnik odpowiadał na: 3 pytania szczegółowe (0-2 pkt.), 2 pytania problemowe (0-5 pkt.) i  rozwiązywał  1 zadanie praktyczne (0-5 pkt.). O ostatecznej kolejności miejsc rozstrzygała uzyskana suma punktów w konkursie ustnym, a przy jednakowej liczbie punktów - zajęte miejsce w eliminacjach pisemnych. Konkurs ustny przeprowadzano w dniu następnym po eliminacjach pisemnych, a oprócz wyłonienia najlepszych uczestników, miał na celu popularyzację idei Olimpiady - stanowił kulminację i święto Olimpiady. W II Olimpiadzie zmieniono zasady przeprowadzania konkursu ustnego. Obligatoryjnie był on organizowany tylko podczas zawodów okręgowych i centralnych; tylko dla uczestników, jeżeli zdobyli co najmniej 60 % punktów możliwych do uzyskania w eliminacjach pisemnych. Zmniejszono skalę punktacji pytań szczegółowych do 0-1 pkt., a pytań problemowych i zadań praktycznych do 0-2 pkt.

     Szczegółowych wytycznych w sprawie organizacji zawodów wszystkich stopni udzielał Komitet Główny. Jego zadaniem było ustalenie szczegółowego zakresu tematycznego Olimpiady oraz ustalenie treści tematów, zachowania ich tajności i szczegółowych zasad oceniania. Komitet Główny ustalał listę uprawnionych do udziału w zawodach centralnych - na podstawie wyników z zawodów okręgowych, wybierał miejsce i organizatora zawodów centralnych oraz rozstrzygał o kolejności miejsc i nagrodach w zawodach centralnych - na podstawie wyników pracy powołanego przez siebie jury zawodów centralnych, przyznawał dyplomy i medale „Laureata Olimpiady Wiedzy i Umiejętności Budowlanych”. Na Komitecie Głównym spoczywał także obowiązek kontroli i oceny przebiegu zawodów wszystkich stopni oraz dokonywania oceny realizacji celów i skutków dydaktyczno-wychowawczych Olimpiady. Dokonywane analizy i sprawozdania przekazywano resortom edukacji i budownictwa.

     Wraz z rozpoczęciem III Olimpiady zaszła konieczność znowelizowania „Wytycznych programowo-organizacyjnych” uchwalonych w 1987 r., a to z powodu wydania nowej podstawy prawnej - zarządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 września 1989 r. w sprawie olimpiad, turniejów i konkursów dla uczniów (słuchaczy) szkół ponadpodstawowych  i podstawowych (Dz. Urz. MEN Nr 7, poz. 60). Powyższe zarządzenie porządkowało i ujednolicało problematykę organizacji zawodów olimpijskich z przedmiotów ogólnokształcących lub zawodowych, bądź też dziedzin wiedzy - po raz pierwszy podstawę do organizacji wszystkich olimpiad, turniejów i konkursów stanowił ten sam akt prawny. Komitet Główny Olimpiady wydał nowy regulamin, pozostając przy jego dotychczasowej nazwie - WYTYCZNE  PROGRAMOWO - ORGANIZACYJNE .

     Celem Olimpiady Wiedzy i Umiejętności Budowlanych pozostała nadal realizacja idei olimpiad przedmiotowych w sferze kształcenia zawodowego, a zwłaszcza rozwijanie wśród młodzieży zainteresowań budownictwem oraz pogłębianie wiedzy i umiejętności budowlanych, lepsze przygotowanie uczniów do podejmowania dalszego kształcenia na kierunkach budowlanych w szkołach wyższych, stwarzanie młodzieży możliwości szlachetnego współzawodnictwa w rozwijaniu swoich uzdolnień, doskonalenie form i metod twórczej pracy nauczycieli z młodzieżą oraz prowadzenie współzawodnictwa między szkołami.

     Natomiast nowe „Wytyczne-programowo organizacyjne” wprowadzały od III Olimpiady szereg zmian wewnętrznych. Odstąpiono od obligatoryjnego organizowania eliminacji ustnych również podczas zawodów okręgowych i centralnych, natomiast rozszerzono rangę punktową pytań i zadań w eliminacjach pisemnych do 0-5 pkt. Wprowadzono tytuł kandydata do zawodów centralnych (III stopnia) dla tych uczestników, którzy zdobyli co najmniej 40 % punktów możliwych do uzyskania w zawodach okręgowych. Odstąpiono od prowadzenia klasyfikacji województw i okręgów.

     Bardzo ważną i odpowiedzialną funkcją Komitetu Głównego jest powoływanie jury na każde zawody centralne. To gremium tworzy się z osób o kwalifikacjach pozwalających na dokonanie obiektywnej oceny w zakresie tematycznym Olimpiady. W praktyce są to w przeważającej mierze nauczyciele akademiccy, włącznie z przewodniczącym lub wiceprzewodniczącym Komitetu Głównego. Jury dokonuje anonimowej oceny zakodowanych prac i ustala zbiorczą listę klasyfikacyjną w kolejności uzyskanych punktów. Dopiero potem następuje odtajnianie godeł.

     Pierwsza kadencja Komitetu Głównego Olimpiady przypadła na okres przemian ustrojowych w państwie. Mimo, że cele Olimpiady są uniwersalne, to osiąganie ich w zmieniającej się rzeczywistości nie było łatwe. Odchodzili dotychczasowi działacze społeczni, ale ich miejsca udawało się uzupełniać innymi osobami. Kurczył się czynnik ludzki w ZSMP (w centrali i w terenie) i stąd od IV Olimpiady powołano pełnomocników Komitetu Głównego Olimpiady w okręgach, mających przynajmniej w części przejąć funkcje dotychczas wypełniane przez struktury organizacji młodzieżowej w terenie, a dotychczasową obsługę Komitetu Głównego przez ZSMP udało się zastąpić własnym biurem - za zgodą Ministerstwa Edukacji Narodowej.

     Wraz ze zmieniającą się rzeczywistością ulegały zmianie zasady finansowania Olimpiady. Organizację zawodów szkolnych zawsze zabezpieczały szkoły we własnym zakresie. Znaczącą pomoc niosły komitety rodzicielskie. Udawało się pozyskać także sponsorów zewnętrznych. Natomiast w przypadku zawodów okręgowych i centralnych koszty były znaczne i ich wcześniejsze gwarantowane zabezpieczenie warunkowało przeprowadzenie Olimpiady. W I i II Olimpiadzie zawody okręgowe były finansowane ze środków własnych ZSMP. Oczywiście, że organizacja młodzieżowa była dotowana z budżetu państwa, ale dysponując samodzielnie tymi środkami mogła je przeznaczyć na inne cele, np. na wypoczynek młodzieży. Wydatki związane z organizowaniem zawodów centralnych pokrywał organ założycielski - Ministerstwo Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa.

     Organizacja III Olimpiady bardzo długo stała pod znakiem zapytania, a to z powodu zaprzestania dotowania od 1989 r. z budżetu państwa organizacji młodzieżowej - głównego organizatora OWiUB. Ostatecznie Ministerstwo Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa dofinansowało w 1990 r. organizację zawodów okręgowych i centralnych.

     Kolejna zmiana nastąpiła od IV Olimpiady. Organizatorom udało się pozyskać dotację od Ministerstwa Edukacji Narodowej i zgromadzić środki na rachunku bankowym Olimpiady Wiedzy i Umiejętności Budowlanych. Z tak pozyskiwanych środków finansowano zawody okręgowe i centralne IV i V Olimpiady.

     Komitet Główny Olimpiady oprócz wypełniania obowiązków wynikających z „Wytycznych programowo-organizacyjnych” podejmował się także innych zadań w zakresie kształcenia i doskonalenia zawodowego uczniów. W roku szkolnym 1990/91 patronował XX edycji Młodzieżowego Turnieju „Złota Kielnia”, a nawet otrzymał od Ministerstwa Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa zlecenie na organizację w dniach 23-25 maja 1991 r. w Lublinie finału centralnego jubileuszowego Turnieju. Natomiast w roku szkolnym 1991/92 za zgodą Ministerstwa Edukacji Narodowej w ramach Olimpiady Wiedzy i Umiejętności Budowlanych były organizowane zawody dla uczniów zasadniczych szkół budowlanych nazwane XXI Turniejem Wiedzy i Umiejętności Budowlanych - jako kontynuacja Młodzieżowego Turnieju „Złota Kielnia”.

    W 1992 roku kończyła się pięcioletnia kadencja Komitetu Głównego i z okazji jubileuszu 5-lecia OWiUB przygotowano dwuczęściową publikację na temat prac nad organizacją i prowadzeniem Olimpiady w latach 1987-1992. W części pierwszej, autorstwa Józefa Wysockiego, przedstawiono rys historyczny przedsięwzięcia, omówiono założenia programowo-organizacyjne każdej z pięciu olimpiad i przekazano informacje na temat zawodów szkolnych, okręgowych oraz centralnych, a także na temat wyników eliminacji pisemnych i ustnych. Opracowanie wzbogacono o liczne tabele, także porównawcze. W części  drugiej, pod redakcją Rudolfa Maciejończyka, zawarto tematy i zadania I-V Olimpiady Wiedzy i Umiejętności Budowlanych dla zawodów: technik budownictwa, technik urządzeń sanitarnych. Publikację wydało Wydawnictwo ADAM  MARSZAŁEK z Torunia.

     Również Ministerstwo Edukacji Narodowej przygotowało w tym samym czasie „publikację”, która postawiła pod znakiem zapytania dalsze istnienie Olimpiady. Rzecz dotyczy kolejnej nowej podstawy prawnej - zarządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 września 1992 r. w sprawie organizacji konkursów i olimpiad przedmiotowych (Dz. Urz. MEN Nr 7, poz. 31). W następstwie zarządzenia Związek Socjalistycznej Młodzieży Polskiej utracił prawo prowadzenia olimpiad i otrzymał od Ministerstwa Edukacji Narodowej podziękowanie za organizowanie i pracę na rzecz kolejnych edycji Olimpiady. Ministerstwo powiadomiło, że „chodzi bowiem o to, by - wobec tak dużej autonomii komitetów głównych - organizator (uczelnia, instytut, stowarzyszenie naukowe, itp.) instytucjonalnie gwarantował poziom merytoryczny zawodów”. ZSMP uznał zarządzenie za akt polityczny wymierzony w organizację i za pośrednictwem swojego przewodniczącego złożył w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej interpelację poselską do Ministra Edukacji Narodowej. Istniała jednak możliwość reorganizacji Olimpiady zgodnie z nowymi przepisami.

C. Reorganizacja Olimpiady i druga kadencja Komitetu Głównego (1993-1997).

     13 listopada 1992 r. czternastu członków ustępującego Komitetu Głównego OWiUB złożyło na ręce Rektora Politechniki Warszawskiej pismo z prośbą, aby Politechnika Warszawska przejęła na siebie zgodnie z nowym zarządzeniem MEN rolę głównego organizatora Olimpiady. Był to efekt  trwających od października 1992 r. poszukiwań nowego organizatora, zakończonych pozytywnym wynikiem konsultacji kierownika organizacyjnego Olimpiady z prorektorem Politechniki Warszawskiej w dniu 6 listopada 1992 r.

     Rektor Politechniki Warszawskiej zwrócił się w tej sprawie o opinię do Rady Wydziału Inżynierii Lądowej, która oceniła pozytywnie możliwość podjęcia się sprawowania funkcji organizatora przez Wydział Inżynierii Lądowej. Władze Politechniki Warszawskiej uznały, że Olimpiada Wiedzy i Umiejętności Budowlanych spełniała bardzo ważną funkcję w realizacji procesu dydaktycznego średnich szkół zawodowych i 7 stycznia 1993 r. zwróciły się do Ministra Edukacji Narodowej o zgodę na przejęcie funkcji organizatora i o finansowanie Olimpiady.

     Kadencja Komitetu Głównego skończyła się, nowy nie mógł być powołany, bo oczekiwana odpowiedź z MEN nie nadchodziła. Była połowa roku szkolnego 1992/93 i czas ostateczny na rozpoczęcie Olimpiady. Wobec narastającego zniecierpliwienia szkół i uczniów przyszły organizator na własne ryzyko i odpowiedzialność rozpoczął nieoficjalne przygotowania do przeprowadzenia zawodów. Tak działo się za sprawą Ministerstwa Edukacji Narodowej - organu stojącego na straży instytucjonalnej gwarancji poziomu merytorycznego zawodów.

     11 marca 1993 r. wpłynęła z Ministerstwa Edukacji Narodowej wraz z przeprosinami odpowiedź aprobująca inicjatywę władz Politechniki Warszawskiej i gwarantująca dalsze finansowanie Olimpiady. Tego samego dnia Dziekan Wydziału Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej podpisał  AKT  REORGANIZACJI  Olimpiady Wiedzy i Umiejętności Budowlanych, powołanej w 1987 r. Akt oznajmiał, że organizator prowadzi Olimpiadę za pośrednictwem Komitetu Głównego, którego kadencja trwa 5 lat. Przewodniczącego Komitetu Głównego organizator powołuje i odwołuje z własnej inicjatywy, zaś członków -  na wniosek przewodniczącego. W skład Komitetu Głównego mogą wchodzić z urzędu przedstawiciele ministerstw współdziałających w zakresie kształcenia zawodowego. Natomiast dalsze zasady organizacyjne określa regulamin Olimpiady.

     Również 11 marca 1993 r. w uzgodnieniu z władzami Rektorskimi, Dziekan Wydziału Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej na podstawie § 8, ust. 2 zarządzenia  Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 września 1992 r. w sprawie organizacji konkursów i olimpiad przedmiotowych powołał Komitet Główny Olimpiady drugiej kadencji. Na funkcję przewodniczącego Komitetu Głównego OWiUB powołany został Wiesław Rudolf, przyszły prodziekan Wydziału Inżynierii Lądowej PW. Na wniosek przewodniczącego zdecydowaną większość w składzie Komitetu Głównego stanowiły osoby z poprzedniej kadencji.

     Przez całą kadencję pozostawał niezmienny skład Prezydium Komitetu Głównego. Wiceprzewodniczącymi zostali wybrani: Anna Jankowska i Wojciech Sitko, kierownikiem organizacyjnym Andrzej Oniszczuk, a sekretarzem naukowym Rudolf Maciejończyk.

    Komitet Główny opracował i przedstawił do zatwierdzenia organizatorowi nowy Regulamin Olimpiady. Cele i tematyka Olimpiady pozostały niezmienne. Tematyka obejmowała pogłębioną wiedzę teoretyczną i umiejętności praktyczne w zawodzie technik budownictwa w zakresie przedmiotów ogólnokształcących i ogólnozawodowych oraz specjalistycznych przedmiotów zawodowych. Poczynając od VI Olimpiady odstąpiono od organizacji zawodów w bloku tematycznym technik urządzeń sanitarnych. Organizacja zawodów w tym bloku budziła kontrowersje już w pierwszej kadencji Komitetu Głównego. Stopniowo kurczyła się liczba szkół prowadzących nauczanie w zawodzie technik urządzeń sanitarnych, natomiast rozpoczęło się w szkołach wdrażanie zawodu technik inżynierii środowiska. Komitet Główny nowej kadencji stanął na stanowisku, że optymalnym rozwiązaniem sprawy byłoby organizowanie odrębnych zawodów w tej dziedzinie. Przerastało to jednak możliwości organizacyjne Komitetu Głównego OWiUB. Próby takiej podjął się Wydział Inżynierii Środowiska Politechniki Warszawskiej, a Komitet Główny delegował swoich przedstawicieli do pomocy w tych pracach. Olimpiada Wiedzy z Inżynierii Środowiska jednak jak do tej pory nie zafunkcjonowała. Po raz kolejny okazało się, że powołanie olimpiady to skomplikowana sprawa i nie każdemu się udaje.

     Organizowanie ogólnopolskiej Olimpiady przez szkołę wyższą nie posiadającą swoich struktur w terenie, wydaje się być praktycznie niemożliwe. Tak by było w przypadku OWiUB, gdyby nie grona pasjonatów Olimpiady reprezentujących różne instytucje w całym kraju. Ich przedstawiciele, często z wieloletnimi doświadczeniami i dorobkiem organizacyjnym czy też dydaktycznym tworzą Komitet Główny. Z kolei Komitet Główny ze swojego grona wybiera takie osoby na pełnomocników Komitetu Głównego w okręgach. Można określić, że pełnomocnicy są pasem transmisyjnym między Komitetem Głównym a Komitetami Okręgowymi, często przez nich samych organizowanymi. Osoby takie zostaną przedstawione w osobnym trybie.

    Nie byłoby też Olimpiady bez opracowanych tematów zawodów. Koordynacją tych prac zajmował się sekretarz naukowy OWiUB - nieprzerwanie od I Olimpiady Rudolf Maciejończyk. Poczynając od VIII Olimpiady Komitet Główny utworzył „Bank pytań OWiUB”.

    Nowy regulamin wprowadził istotne zmiany w zasadach eliminacji poszczególnych stopni zawodów i w kwalifikacji do zawodów wyższych stopni. Rozszerzono rangę punktową pytań i zadań do 0-10 pkt. Liczbę uczestników zawodów wyższego stopnia ustalano nie tylko według kolejności zdobytych punktów, ale również według zasady jednakowego dla wszystkich szkół bądź okręgów progu procentowego w stosunku do liczby kandydatów.

     Po inauguracji VIII Olimpiady zostało wydane zarządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 października 1994 r. zmieniające zarządzenie w sprawie organizacji konkursów i olimpiad przedmiotowych (Dz. Urz. MEN Nr 5, poz. 27). Zarządzenie dzieliło wszystkie olimpiady i konkursy ze względu na ich program merytoryczny na cztery grupy i zobowiązywało organizatorów do dostosowania regulaminów zawodów do przepisów zarządzenia. Na szczęście, tym razem w Olimpiadzie Wiedzy i Umiejętności Budowlanych niczego nie trzeba było zmieniać, bo jej program merytoryczny oraz wymagany od uczestników poziom wiedzy i umiejętności  obejmował w całości program nauczania przedmiotów szkoły publicznej oraz spełniał wymóg wykraczania w przypadku zawodów III stopnia (centralnych) poza program szkoły średniej (w zakresie wskazanym w materiałach programowych Olimpiady - począwszy  od VIII Olimpiady wykaz literatury technicznej zalecanej uczestnikom), a to z kolei warunkowało zaliczenie OWiUB do kategorii olimpiad przedmiotowych. Jedynie uczestnikom olimpiad przedmiotowych przysługiwały określone w tym zarządzeniu uprawnienia. Druga kadencja Komitetu Głównego upłynęła więc w warunkach względnej stabilizacji. W ciągu 5 lat Olimpiada wrosła w pejzaż Politechniki Warszawskiej i wdrożyła się do struktur organizacyjnych największej wyższej uczelni technicznej w kraju. W połowie kadencji (VIII Olimpiada) Komitet Główny zorganizował zawody centralne na Politechnice Warszawskiej. X Olimpiada upływała w atmosferze obchodów jubileuszu. 10-letni dorobek podsumowywano podczas eliminacji centralnych w Bytomiu oraz uroczystego posiedzenia Komitetu Głównego w Warszawie. Komitet Główny podjął się też trudu wydania na 10-lecie powołania OWiUB dwuczęściowej publikacji (monografii i zbioru tematów).

     W kadencji 1993-1997 stabilne było również finansowanie Olimpiady. Dotacje przekazywane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej wystarczały na zabezpieczenie skromnych warunków startu młodzieży w zawodach okręgowych i centralnych. W nagradzaniu wyróżnionych uczniów, nauczycieli i szkół w zawodach centralnych partycypowało Ministerstwo Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa oraz Urząd Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast. Organizatorom zawodów okręgowych i centralnych udawało się także pozyskiwać środki finansowe na nagrody lub nagrody od różnych sponsorów związanych z budownictwem i edukacją budowlaną.

     16 października 1997 r. została zainaugurowana XI Olimpiada. W tym dniu organizator powołał skład Komitetu Głównego Olimpiady na trzecią kadencję (1998-2002). Komitet Główny opracował nowy regulamin OWiUB i przekazał go wszystkim podmiotom biorącym udział w zawodach. Nowością w regulaminie był powrót do prowadzenia oficjalnej klasyfikacji szkół i wydawanie uczestnikom zaświadczeń o uzyskanych uprawnieniach również przez Komitety Okręgowe. Zostali wybrani pełnomocnicy Komitetu Głównego w okręgach, a w styczniu 1998 r. miały zacząć funkcjonować nowe składy Komitetów Okręgowych. Powstało nowe logo (znak) Olimpiady – aktualne do dziś – będące plonem ogłoszonego wśród uczniów w X Olimpiadzie konkursu. Jego autorem jest Seweryn Osowski z Zespołu Szkół Budownictwa Komunalnego w Gdańsku. Dalsze karty losów Olimpiady Wiedzy i Umiejętności Budowlanych czekały na zapisanie.